Dikkat eksikliği bozukluğu nedir?

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu; en yaygın çocukluk problemlerindendir, yetişkinlikte de devam edebilmektedir. Belirtiler arasında bir konuya odaklanma ve dikkat toplama zorluğu, davranışları kontrol etmede güçlük, ve hiperaktivite gibi unsurlar yer almaktadır.

Dikkatsizlik, hiperaktivite, impulsivite DEHB’in temel belirtilerindendir. Bu unsurlar hemen her çocukta doğal olarak gözlemlenebilmektedir fakat DEHB’e sahip çocuklarda daha sık ortaya çıkmaktadır.

Dikkat eksikliği olduğunu düşündüren detaylar arasında; dikkatin kolayca dağılması, detayların, bir şeylerin unutulması sık sık bir aktiviteden diğerine geçilmesi, tek bir şeye odaklanamama durumu yer alabilmektedir. Eğer eğlenceli değilse verilen görevlerden dakikalar içinde kolayca sıkılma, yeni bir şey öğrenmede güçlük de işaretler arasında yer almaktadır. Ödevlerin bitirilmesinde problem yaşanması, kalem, silgi, oyuncak gibi eşyaların kaybedilmesi, anlatıların dinlenmemesi, yönergeleri takip etmede güçlük gibi belirtiler de gözlenmektedir.

Hiperaktivite belirtileri arasında ise; oturulan yerde duramama, aralıksız konuşma, çevredeki her şeyle ilgilenme oynama, akşam yemeklerinde, okulda, hikaye saatlerinde zorluk çekilmesi gibi unsurlar yer almaktadır. Sürekli hareket edilmesi, sakinlik isteyen görevlerin ve aktivitelerin tamamlanmasında güçlük gibi işaretler de mevcuttur.

İmpulsivite işaretleri arasında çok sabırsız olunması, bulunan yer konum düşünülmeden uygunsuz yorumlar yapılması gibi faktörler yer almaktadır. Beklemede güçlük, oyunlarda sıranın gelmesinde sabırsızlık da işaretler arasında yer almaktadır. Başkalarının diyaloglarını kesmek, oyunlarına karışmak gibi davranışlar da gözlemlenebilmektedir.
Zaman zaman ebeveynler ve öğretmenler çok fazla hareket etmeyen çocuklarda DEHB yaşanabileceğini düşünmemektedir oysa çocuk sessizce oturuyor, ödevini yapıyor gibi gözükse de dikkatini toplamada güçlük çekebilmektedir. Başka çocuklarla iletişim, sosyal problemler de gözlemlenebilmektedir. Zaman zaman bu yanlış anlaşılmanın tam tersi de yaşanabilmektedir. Ebeveynler; dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu yaşayan çocuklarının bu sorunu yaşayabileceklerini olasılıklar arasında bulundurmayıp tek sorunu disiplinsizlik olarak görebilmektedir.

DEHB çocuklar arasında gözlemlenen en yaygın problemlerdendir. Yetişkinlikte de devam edebilmektedir. Bu problem için ortalama yaş yedidir. Araştırmalar DEHB oranının artmakta olduğunu göstermektedir. Buna neden olan faktör ise bilinmemektedir.
He çocuk farklı kişiliğe, karaktere, enerji düzeyine sahiptir. Birçok çocuğun kolayca dikkati dağılabilmekte, konsantrasyon güçlüğü çekebilmektedir. Zaman zaman normal faktörler DEHB ile karıştırılabilmektedir. Belirtiler çoğunlukla 3-6 yaş arasında gözlenmeye başlar, semptomların kişiden kişiye değişiklik göstermesi teşhisi zorlaştırabilmektedir. Alanında uzman sağlık profesyonelleri çocuk ve çevresi hakkında bilgiye ihtiyaç duymaktadır. Ailenin doktora yardımcı olması ve tüm bilgileri net bir şekilde detaylıca ifade etmesi, sorulara eksiksiz yanıtlar vermesi önemlidir. Erken teşhis için; çocuğunda DEHB şüphesi yaşayan tüm ebeveynlerinin çocuklarını en kısa süre içinde doktora götürmesi yararlı olacaktır.